Stowarzyszenie Pobożne Straży Duchownej Niepokalanego Serca Maryi dla wyjednania nawrócenia grzeszników

Dnia 22 lipca 1879 roku oficjalnie założono przy Zgromadzeniu Sióstr Felicjanek w Krakowie ?Stowarzyszenie Pobożne Straży Duchownej Niepokalanego Serca Maryi dla wyjednania nawrócenia grzeszników?.

Matka Maria Magdalena Borowska, ówczesna przełożona generalna, w liście okólnym do wszystkich sióstr Zgromadzenia, zawierającym ważniejsze wypadki z roku 1878 ? 1879, donosząc o tym fakcie, pisze:

cóż to za łaska, drogie Siostry, dla nas, że Najświętsza Panna zleciła nam ten najsłodszy obowiązek, żebyśmy to Serce pełne miłosierdzia i same ustawicznie czciły i cześć Jej Serca rozszerzały! Przeszło tysiąc osób przez te parę miesięcy już się zaciągnęło, a liczba garnących się wzrasta codziennie. Co sobotę mamy Mszę św. w tej intencji wraz z wspólnymi modlitwami i wiele sióstr doznało skutków tego nabożeństwa w otrzymanej łasce nawrócenia niektórych grzeszników.

Siostry felicjanki, córki Niepokalanego Serca Maryi, poświęcone temu Sercu po raz pierwszy 28 sierpnia 1864 roku w Warszawie z wielką radością przyjęły tę wiadomość.

Historią tego czysto felicjańskiego stowarzyszenia, opisała szczegółowo Matka Maria Aniela Jeziorańska w ?Historii Zgromadzenia?:

Dodać wypada słówko o zawiązku praktyki ku czci Niepokalanego Serca Maryi pod nazwą ?Straży Duchownej Honorowej?. Siostry naszego nowicjatu, słysząc o takiej praktyce dla uczczenia Najświętszego Serca Jezusowego, a uważając, że nasze Zgromadzenie jest oddane Niepokalanemu Sercu Maryi i mogłoby mieć godziny poświęcone czci tegoż Niepokalanego Serca, nie odrywając się wcale od powierzonych sobie zajęć, wyjawiły przed mistrzynią ówczesną te swoje pragnienie. Mistrzyni [prawdopodobnie sama matka Maria Aniela] pozwoliła im na tę praktykę, rozdzieliła godziny i dała niektóre wskazówki. Matka Elżbieta [Stummer], dowiedziawszy się o tym pragnieniu, poprosiła Ojca [Honorata], który ułożył statuta, kartki na 12 godzin i ?zegar? Straży, na którym wpisuje się imiona sióstr. Ta praktyka została potwierdzona przez J. Em. Ks. Kard. Dunajewskiego dla diecezji krakowskiej [w 1879 r.]. Mnóstwo już osób zapisało się do tej Straży z rozmaitych dzielnic Polski, zapewne około 20 000. Może z czasem Stolica św. potwierdzi tę Straż, a wtedy wszyscy wpisani będą mieć odpusty, bo dotąd  tylko osoby w diecezji krakowskiej mieszkające dostępują odpustów przez Najprz. Ks. Kardynała nadanych.

W Archiwum Kurii Metropolitalnej Krakowskiej zachowało się pismo Matki Marii Elżbiety Stummer z dnia 9 lipca 1879 r., w którym prosi biskupa Albina Dunajewskiego o zatwierdzenie Ustaw Straży Duchownej Niepokalanego Serca Maryi i kanoniczne zaprowadzenie tego Stowarzyszenia przy Zgromadzeniu Sióstr Felicjanek, o wyznaczenie promotorem ks. Polakowskiego, o aprobatę nadrukowania patencików i nadanie odpustów dla członków Straży, oraz o pozwolenie, aby cały miesiąc sierpień mógł być poświęcony Niepokalanemu Sercu Maryi w Zgromadzeniu, aby mogło obchodzić święto tegoż Niepokalanego Serca w pierwszą niedzielę po oktawie Wniebowzięcia NMP. Biskup Dunajewski przychylił się do prośby Zgromadzenia, nawet co do terminu wyrażonego w liście. Matka Elżbieta chciała bowiem wyprosić tę łaskę na dzień imienin Matki Marii Magdaleny Borowskiej, przełożonej generalnej. Z listów jej, pisanych do ojca Honorata, dowiadujemy się, że właściwie ona najbardziej zajmowała się zorganizowaniem tego Stowarzyszenia. Dnia 27 lipca 1879 roku m.in. tak pisze:

Muszę Wam donieść o skutku Straży Serca Maryi. Matka Generalna bardzo była tym ucieszona, dziękowała mi bardzo, zegar bardzo się podobał wszystkim. Jedna M[atka] Aniela zrobiła mi zarzut, czemu nie jest tylko jedno koło dla wszystkich, że zakonnych osób będzie nie wiele, a świeckich znacznie więcej. Biskup jednak, kapłani i wszyscy pochwalają, że śliczny. (?) Posyłam tymczasem patenciki. Mam nadzieję, że w sierpniu tamto wyjdzie. Wtedy z godzinami i tajemnicami trzeba będzie pewno wydrukować, bo rzeczywiście daleko praktyczniej, widoczniej i mniej roboty. Załączam drugi jako korektę z mniejszym drzeworytem, bo dopiero mi go przysłali. Który Ojcze będzie lepszy i jak to zrobić, bo jak się doda odpusty i ten ustęp, że wszyscy członkowie należą jednocześnie do Arcybractwa Serca Maryi, to przybędzie blisko 10 wierszy. Gdzie je włożyć? Czyby format powiększyć, ale ten jest składny. (…) W dzień imienin Matki Generalnej podpisałam patenciki dla wszystkich sióstr domowych, włożyłam dokumenta biskupie z pieczęciami i zaadresowałam: ?Od Najświętszej Matki i Pani Maryi Przewielebnej Matce Generalnej Sióstr Felicjanek Marii Magdalenie?. Położyłam tę wielką kopertę na tej pięknej księdze wpisowej na klęczniku, gdzie Matka Generalna miała siedzieć, a nad tym zawieszony był oprawny zegar [chodzi o zegar Straży Duchownej Niepokalanego Serca Maryi]. Obok stolik, na nim był koszyczek, w nim 850 medalików poświęconych i z odpustami na godzinę Maryi ? Serca Maryi ? stemple na ich dalsze odbijanie i puste patenciki tymczasowe. Matka przyszedłszy, roztwarła kopertę, a wyjąwszy, zapowiedziała siostrom o tej łasce, mówiąc, że jej to niezmierną pociechę przyniosło. Każdej winszującej dawała Matka patencik i medalik. Zegar Ojca wisi u nas w chórze, ten nowy ? w rozmównicy. Wiele osób widząc zegar wpisuje się. Ks. Biskup dostał także patencik w dzień imienin oraz medalik dla siebie i dla ks. Sotkiewicza i medaliki ucałował i powiedział, że żadnego nie odda, tylko sam patent pośle ks. Sotkiewiczowi do wód, a medaliki obydwa zabierze. Nie są one ładnie odbite, ale dziwnie się podobają. Poślę Ojcu ich 100 przy sposobności i może patenciki, jeśli zechcecie być zelatorem?

W księgę założoną właśnie w dniu imienin Matki Marii Magdaleny Borowskiej w 1879 roku został wpisany na samym początku ks. bp. Albin Dunajewski, następnie o. Honarat Koźmiński, kanclerz ks. Ignacy Polkowski, Promotor Straży Duch. N.S.M., Matka Maria Magdalena Borowska, Matka Maria Angela Truszkowska i wszystkie siostry. Do dnia 16 lipca 1979 zostało wpisanych 19 605 osób.

Konstytucje aprobowane przez Stolicę Św. w 1874 nakazywały siostrom uważać Niepokalane Serce Maryi ?za swój przybytek i schronienie? i aby ?każda przy wstąpieniu była w Nie składana i wpisywana w Bractwo tegoż Serca?.

Natomiast w Przewodniku nowicjuszek z 1910 r. czytamy:

Zgromadzenie to całe istnienie swoje zawdzięcza po Bogu Niepokalanemu Sercu Maryi i dlatego każda aspirantka na wstępie wpisana jest do Arcybractwa i Straży Honorowej Niepokalanego Serca Maryi. I ty przeto powinnaś się starać o szczególną miłość, ufność i nabożeństwo do tego Niepokalanego Serca.

Treść Statutów Straży Duchownej Niepokalanego Serca Maryi, obejmuje kilka punktów:

  1. Stowarzyszenie to ma na celu zespolenie modlitw dla oddawania nieustającej czci Niepokalanej Pannie w tajemnicach miłosiernego Jej Serca, dla pocieszenia Go w Jego boleściach i wynagradzania Mu obojętności serc ludzkich i wreszcie dla ustawicznego błagania Go o przyczynę w celu otrzymania łaski nawrócenia i postępu w cnotach dla siebie i dla drugich, a szczególniej nawrócenia grzeszników takich nawet, którzy się nie modlą wcale.
  2. Należeć do Stowarzyszenia mogą wszyscy katolicy bez żadnego wyjątku. Można zapisywać do niego i niechętnych spełniając za nich obowiązki.
  3. Promotorem Stowarzyszenia jest kapłan kierujący nim przy kaplicy Niepokalanego Serca Maryi, Zgromadzenia Sióstr Św. Feliksa w Krakowie. Zelatorkami Stowarzyszenia są wszystkie siostry tego Zgromadzenia.
  4. Każdy z członków obowiązuje się uczestniczyć w Straży duchownej Niepokalanego Serca Maryi. W tym celu obiera sobie jedną godzinę w dniu, na początku której, nie opuszczając zwykłych zajęć, przenosi się w duchu do stóp Przenajświętszej Panny i tam łącząc się z Sercem Jezusa przez Komunię duchową lub z zastępami Aniołów albo świętych i dla uczczenia jednej z tajemnic Niepokalanego Jej Serca i na inne powyższe intencje ofiarowuje swoje myśli, słowa, uczynki i cierpienia, a nade wszystko swoje pragnienia pocieszania tego Serca i wynagradzania ludzkiej niewdzięczności przez okazanie Mu swojej miłości. I w tym celu zmówi akt następujący: ?Przeczyste Serce Maryi niech będzie znane, chwalone, błogosławione, kochane, czczone i uwielbione wszędzie i zawsze?. W ciągu zaś tej godziny starać się powinien częściej myśleć o tym Przeczystym Sercu, uczynić przynajmniej jeden akt miłości jak np. ?O Serce przeszyte żałością, zapal me serce miłością? i przydać jakieś małe umartwienie w mowie, w oczach lub innych zmysłach według natchnienia swego serca. Zakończy się wreszcie godzina Straży westchnieniem: ?Słodkie Serce Maryi, bądź naszym zbawieniem?.
  5. Jeżeliby się zdarzyło zapomnieć o godzinie Straży, należy ją odprawić zaraz, jak się przypomni.
  6. Zaleca się członkom Stowarzyszenia, aby Przenajświętszą Pannę serdecznie kochali i drugich do Jej miłości i do ufności w Jej Sercu zachęcali, tudzież aby każdego rana czynili intencję poświęcenia Niepokalanemu Sercu Maryi wszystkich myśli, słów i uczynków całego dnia i akt przyłączenia się do zasług tego Serca, do Jego czci dla Przenajświętszej Trójcy, Jego miłości dla Jezusa, i aby modlili się często do tego miłosiernego Serca o nawrócenie grzeszników.
  7. Dla spełnienia tego zalecenia odmawiać będą co dzień jedno Zdrowaś, które stanowi też jedyny obowiązek Arcybractwa Serca Maryi.
  8. Inne modlitwy zalecone członkom są:

– ?Pomnij o najłaskawsza Panno?,
– ?Pod Twoją obronę?,
– ?Ucieczko grzesznych módl się za nami?,
– ?O Maryjo bez grzechu poczęta módl się za nami którzy się do Ciebie uciekamy?.

  1. A ponieważ czystość serca jest najdzielniejszym środkiem do otrzymania łask przez Serce Maryi, zaleca się przeto członkom, aby jak najczęściej przystępowali do spowiedzi i Komunii św., a szczególnie w główne święto Stowarzyszenia, które przypada w pierwszą niedzielę po Oktawie Wniebowzięcia, tudzież w święta: Niepokalanego Poczęcia, Narodzenia, Ofiarowania, Zaślubin, Zwiastowania, Nawiedzenia i Wniebowzięcia Najświętszej Panny, tudzież w uroczystości Narodzenia i Ofiarowania Pana Jezusa, jako też w święta Matki Bożej Bolesnej, Łaskawej, Wspomożenia Wiernych, Od wykupu niewolników, jako nie mniej św. Jana Ewangelisty, Nawrócenia św. Pawła i św. Magdaleny, wreszcie w święta Patronów Zgromadzenia jako to: św. Franciszka Serafickiego, św. Feliksa kapucyna, św. Antoniego z Padwy, św. Klary z Asyżu, św. Weroniki Kapucynki i św. Małgorzaty z Kortony.
  2. Wszystkie te ćwiczenia nie obowiązują pod grzechem, ale dobrowolne ich opuszczenie bez słusznego powodu pozbawia udziału w odpustach Stowarzyszeniu udzielonych.
  3. W każdą ostatnia niedzielę miesiąca we wszystkich kościółkach i kaplicach Zgromadzenia św. Feliksa odprawiać się będą nieszpory z wystawieniem Najświętszego Sakramentu. A w każdą sobotę Msza św. na cześć Niepokalanego Serca Maryi za nawrócenie grzeszników.
  4. Medal Stowarzyszenia przedstawia z jednej strony Serce Maryi z napisem: ?Słodkie Serce Maryi, bądź naszym zbawieniem? a z drugiej św. Feliksa z napisem: ?Św. Feliksie, patronie chorych i dzieci, módl się za nami?.

(…)
Imprimatur
Albinus, Episcopus
Cracoviae, die 16 Juli 1879

Akt ofiarowania godziny Straży ? ułożył o. Honorat.

O Maryjo! Przenajdroższa Matko moja, ofiaruję Ci tę godzinę, w ciągu której łącząc się z ………(tu się wymienia z kim wypada zjednoczyć się w duchu), pragnę tymi samymi uczuciami w szczególny sposób kochać Cię i wielbić, aby zadość uczynić Niepokalanemu Sercu Twemu i używać Jego ratunku dla świata. Racz przyjąć, o Pani, w tym celu moje myśli, słowa, uczynki i cierpienia, a nade wszystko serce moje, które Ci całe oddaję, aby do Ciebie całkowicie należało, Ciebie i Syna Twego tylko kochało, i dla Was jedynie cierpiało. Amen.

Modlitwa do Niepokalanego Serca Maryi o nawrócenie grzeszników ? ułożył o. Honorat.

Przenajświętsze Serce Maryi, Matki Boga naszego, w którym zawiązane w Zgromadzenie żyć i umierać pragniemy. Serce Przeczyste, które bezustannie wynagradzasz Panu Bogu wszystko, czym boskie Jego Serce zatruwają grzechy ludzkie. Dopomóż nam wynagrodzić najgorętszą serc naszych miłością Bogu wszystkie grzechy ludzkie w tych dniach popełniane.  Teraz to, kiedy z powodu zgubnych dla dusz zabaw światowych tak wiele popełnia się grzechów, udajemy się do Ciebie jako Ucieczki grzeszników i łącząc modlitwy nasze ze wszystkimi modlitwami Bractwa nawrócenia  grzeszników pod opieką Najświętszego Serca Twego ustanowionego, prosimy Cię, zlituj się nad wszystkimi grzesznikami a wyjednaj im łaskę szczerego nawrócenia. Nam zaś daj całym życiem naszym tak godnie odpowiedzieć poświęceniu się naszemu Sercu Twojemu, żebyśmy mogły tymże całym życiem naszym wynagradzać wszelkie smutki, jakimi Serce Twoje grzesznicy napełniają. Amen.